Zomer rond de vuurtoren

Zomerse overvloed

Jasper Hauser, initiator en kleinzoon

Een zomerbezoek aan de vuurtoren is er één waar ik altijd naar uitkijk. Op deze lange dagen verwelkomt de natuur je, net als Reid ook altijd deed, in een stevige knuffel. Overal in de lucht weerklinken de geluiden van vogels en het gezoem van de bijen die druk tussen de velden en de boomgaard heen-en-weer vliegen. De bladeren zijn nog groener, de bloeiende bloemen nog kleurrijker en het gras is nog geparfumeerder. Zomer rond de vuurtoren lijkt voor mij als stedeling de verwezenlijking van de cliché van het Hof van Eden. Jan Toorop lijkt hier zijn inspiratie te hebben opgedaan.

Overal heerst een idyllische sfeer van rustgevende bedrijvigheid. Na decennia hard werken door Reid, Cornelie, de vele vrijwilligers, en daarvoor Wijntje en de kinderen, blijven de lange dagen nodig om de weelderige groei binnen de perken te houden. In de zomermaanden gaat het land makkelijk de concurrentie aan met alle lokale boodschappen-, groente- en bloemenwinkels. Boontjes, komkommers, tomaten, sla, courgettes, aardbeien, kruisbessen, honing, eieren, geitenmelk, verse schapenkaas en een eindeloze keuze aan bloemen: alles is beschikbaar. Voor de boodschappen hoeft Cornelie dan ook alleen maar een ommetje door haar eigen winkelstraat te maken. Een korte wandeling om haar ogen te goed te doen aan de vruchten van de arbeid en om de natuur te waarderen.

Ook vóór bij de vuurtoren op de dijk, uitkijkend over het IJsselmeer, is altijd van alles te zien en beleven. Als kleine jongen kon ik eindeloos lang turen naar al die moderne en klassieke Nederlandse bootjes en schuitjes die over het Soal van en naar de haven van Workum voeren. En naar het strand aan de overkant, een paradijs voor kite-surfers. In het weekend is het een komen en gaan van wandelaars op de dijk tussen Workum en Stavoren die het IJsselmeer en natuurgebied Stoenckherne bewonderen. Sinds kort kenmerkt het nieuwe, door Reid zo verafschuwde, windpark fryslân de horizon van het IJsselmeer.

Daar boven op de dijk, is mijn favoriete plek om in de warme avonduren te genieten van de zonsondergang en het zomerse gekwetter van de ijverig rondvliegende zwaluwen. Reflecterend op de steeds veranderende contrasten tussen de oude en nieuwe manieren van samenleven met de natuur.

Orchideeën bij avondlicht

Loek Buter, fotograaf

Voor het maken van 'De Vuurtoren Rond' heb ik alle jaargetijden en alle maanden in Workum meegemaakt. Ieder seizoen zag ik de moestuin, de veldjes, de toren, de huisjes en dieren in een ander licht. Maar die zomerse junidag was misschien wel de mooiste van allemaal. Het was zo'n dag waarop er zoveel te zien is dat ik niet meer kon stoppen met fotograferen. De natuur groeide zo uitbundig dat grenzen vervaagden en alles in elkaar overliep tot een grote groene jungle. Groentes, bloemen en struiken vol vruchten groeiden wild door elkaar heen als penseelstreken op een impressionistisch schilderij.

Ik trof Cornelie aan verstopt tussen metershoge zonnebloemen en artisjokken. Ze stelde een bos veldbloemen bij elkaar waar menig bloemist jaloers op zou zijn geweest. De schoonheid en intensiteit van bloemen zorgde ervoor dat ik de ene na de andere filmrol volschoot. En zelfs † Reid, die in de maanden ervoor erg moe was geweest, leek weer energie te krijgen van de zomerzon. Ik kreeg hem zo ver zijn vaardigheden met de zeis te demonstreren. Vol trots klemde hij hem in zijn handen, met een blik waaruit ik kon opmaken dat zijn gedachten afdwaalden naar al die jaren dat hij het gras nog eigenhandig maaide.

Toen aan het begin van de avond de etensbel ging liepen we naar de dijk voor de toren en zaten daar in een volmaakte windstilte met aan de hemel een laagstaande zon. Op ons schoot een bord met een heerlijke salade met eetbare bloemen en een couscous met groentes uit de moestuin. En spekjes van de slager van Workum, omdat Reid die zo lekker vond.

Na het eten zakte de zon verder en de kleuren verdiepten zich. Het gouden uur. Dit is het moment waarop ik gewacht had om het mooiste stukje van het terrein te kunnen fotograferen; het kruidenrijke hooilandje achter de moestuin dat nu op het hoogtepunt van zijn bloei was. Ooit moeten er veel van dit soort weides zijn geweest, maar de combinatie van schrale grond met een hoog grondwaterpeil is maar op weinig plekken te vinden. Reid en Cornelie maaiden het veld jaarlijks handmatig voor hun geiten en hebben het verder met rust gelaten. Het resultaat was overweldigend. Een kleurenpracht van echte koekoeksbloemen, boterbloemen, grote ratelaar, pinksterbloemen, afgewisseld met de zeldzame brede orchis. Een veld vol van deze paarse wilde orchideeën in het avondlicht van de junizon is misschien wel het mooiste wat ik in Workum heb gezien.